Dạy con kiểu Nhật: PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC TRẺ TỪ 2-3 TUỔI
2 tuổi là bước vào thời kì tự lập. Cái gì cũng không khiến bố
mẹ làm hộ, mà tự làm lấy, rất muốn học cách tự làm lấy.2 tuổi trẻ không có giờ
phút nào ngồi yên, lúc nào cũng phải hoạt động, như những vận động viên chuyên
nghiệp. Kể cả lúc ăn cơm cũng vậy, không thể ngồi yên một chỗ ăn ngoan ngoãn được.
Luôn luôn vận động, làm cái này, làm cái nọ, không biết mệt, cho đến lúc đi ngủ
đêm. Đây là ý muốn học tập của trẻ 2 tuổi. Vì vậy không được bỏ phí mà phải
phát triển ý muốn ấy 1 cách hiệu quả nhất. 3 điểm cơ bản để phát huy ý muốn ở
trẻ 2 tuổi. Nếu đón nhận và phát huy đúng lúc,
sẽ khiến trẻ trở thành người ưu
tú thực sự, 3 điểm đó là Vận động- Ngôn ngữ- Kỹ năng cơ bản.
Cho trẻ vận động nhiều,
đi bộ nhiều
Hãy cho trẻ vận động hết mình bằng cách đi bộ hang ngày. Trí
lực của trẻ được phát triển hoàn hảo khi được kích hoạt các giác quan, vận động, ngôn ngữ ngay sau khi sinh. Ví dụ đối với vận
động, nếu không để kĩ năng vận động của tay chân được phát huy hết mức thì trẻ
không phát triển theo chiều hướng tích cực. Đứa trẻ sẽ không có chiều sâu nội
tâm. Trẻ được khoảng 1 tuổi rưỡi cần phải cho đi bộ với khoảng cách dài nhất có
thể được. Nếu cứ cõng, bế, ngồi xe đẩy, xe hơi thì sẽ đánh mất khả năng đi bộ. Phải
nên nhớ rằng rèn luyện đi bộ hang ngày là bước đầu tiên để có được em bé thong
minh. Đi bộ cũng làm dáng dấp bé đẹp hơn. Gần đây cha mẹ trẻ thường không cho
con đi bộ, mà đi đâu cũng đi ô tô luôn. Vì
vậy sức đi bộ trở nên cực kì ít, khoảng cách đi được cũng
ngắn, đứa trẻ phát triển bất hoàn hảo. Trẻ 2 tuổi muốn hoạt động, luôn luôn có
nhu cầu vận động chân tay, cơ thể. Nếu đè nén ý muốn này nó sẽ bị ức chế. Còn nếu biết phát huy ý
muốn này, trẻ sẽ trở thành người có khả năng vận động rất tốt. Vì vậy hãy để trẻ đi bộ thật tốt khi được
2 tuổi. Đi bộ coi như bài rèn luyện hang ngày,
cũng là cách để trẻ có đầu óc thong minh hơn. Tuy nhiên, nếu chỉ đi bộ
trên đường bằng phẳng thì chưa hoàn hảo. Phải cho trẻ đi cả đường dốc, gập ghềnh,
cầu một thanh, treo bậc thang lên xuống, trẻo bậc, nhảy bậc…Mẹ ở xa ném quả
bong cho lăn và bảo con chạy lấy quả bong. Mới đầu trẻ sẽ chạy theo đường quả
bong lăn, sau đó sẽ quan sát hướng đến của quả bong và chạy đến nhặt quả bong bằng
đường ngắn nhất. Hàng ngày qui định khoảng cách là bao nhiêu để cho con chạy. Mới
đầu là 3 mét, dần lên 5m, 10m, 15m. Bắt đầu luyện cho trẻ dung lực toàn
thân để vận động từ lúc 2 tuổi này đến khi vào lớp 1, trẻ
sẽ có sức chạy rất tốt. Sau 2 tuổi rưỡi cho trẻ nhảy trên tấm đệm đàn hồi, tập
lấy thăng bằng. Cả đi, cả nhảy, nhào lộn
trên đệm đàn hời cũng rất tốt.
Thời kì nhạy cảm với
ngôn ngữ nhất trong cả cuộc đời
Khi được 2 tuổi, trẻ có nhu cầu vận động toàn thân, và nhu cầu
đối với ngôn ngữ cũng y như vậy. Đặc biệt là khi được 2 tuổi, ngôn ngữ phát triển
một cách đột phá, nhưng chỉ đến 2 tuổi rưỡi là hiện tượng đột phá này tự nhiên
biến mất. Theo đó, có thể nói thời kì từ 2 tuổi đến 2 tuổi rưỡi là thời kì quan
trọng nhất. Các bậc cha mẹ nên biết trước điều này, đây là thời kì mẫn cảm với ngôn ngữ nhất trong suốt cả cuộc đời. Đến tuổi này ngôn ngữ em bé không
còn phù hợp với trẻ nữa. Ngôn ngữ em bé sẽ trở thành nguyên nhân gây ra khuyết
tật trong ngôn từ của trẻ. Cha mẹ thấy kiểu nói em bé đáng yêu, ví dụ như
“Souyo” thì nói thành “Chouyo” sẽ khiến trẻ không có khả năng nói đúng âm “Sa,
shi, su, se, so” được, tức là thành “nói ngọng”. Tật nói ngọng “suzume” thành
“tsutsume” hay “sensei” thành “chenchei” là do khoảng 2 tuổi trẻ không được uốn
nắn đúng mực. Vì vậy, phải nói với trẻ bằng giọng chuẩn, như nói với người lớn.
Khi đi tắm, dạy bé càng nhiều càng tốt những danh từ chỉ các bộ phận trên cơ thể,
lặp đi lặp lại. Như tay, chân, đầu gối, khuỷu tay, ngực… càng tỉ mỉ càng tốt. Hoặc
là hỏi con “bây giờ con muốn mẹ tắm, rửa cái gì trước nào?” chẳng hạn. Khi thay
quần áo, hãy dạy con tên các loại quần áo. Ví dụ như: cái váy xanh, cái quần
vàng, cái áo len đỏ… Rồi cả những danh từ chỉ các bộ phận của quần áo ví dụ
như: ống tay, ống quần, cổ áo… Ở độ tuổi này trò chơi ngôn ngữ là thích hợp nhất.
Có rất nhiều kiểu
cách chơi. Ví dụ như: hỏi con “cái gì màu đỏ ở trong buồng
tắm?”, hoặc bảo con nói tên những cái màu đỏ trong nhà mà con nhìn thấy. Hay
là, “những từ nào bắt đầu bằng chữ “a” nhỉ?” rồi hướng dẫn con trả lời, như
ari, ashi, asahi, asagao, ahiru…. Kiểu chơi này khi đi chợ, đi dạo, ngồi trên
xe ô tô, dọn dẹp nhà cửa đều có thể thực hiện được. Cứ chơi kiểu như vậy, cũng
là cách để dạy con từ về màu sắc, hình dáng, to nhỏ. Khi con 2 tuổi, cố gắng
mua nhiều sách cho con. Không chỉ cho con xem tranh, mà mẹ đọc cho con nghe. Nếu
con muốn, mỗi ngày cứ đọc 5 quyển hay 10 quyển cũng đọc cho con nghe. Khi đó, mẹ
sẽ xem được quyển nào hay để đọc lại,
quyển nào chỉ đọc qua. Hãy đọc nhiều lần cuốn nào mà con thích. Mua nhiều sách
sẽ tốn kém, thì có thể mượn thư viện, hoặc là xin sách cũ của những anh chị lớp
trên ở gần nhà.
Những điều mà trẻ 2
tuổi muốn biết là những việc lien quan đến cuộc sống sinh hoạt hang ngày.
Thêm nữa, là quan hệ nhân quả thực vật. Viện nghiên cứu ngôn
ngữ quốc gia công bố rằng trẻ 2 tuổi rất
thích những từ ngữ chỉ quan hệ nhân quả. Nói là quan hệ nhân quả thì tưởng như
rất khó, nhưng thực ra lại đơn giản. Ví dụ như trẻ sờ vào lò sưởi nóng, bị bỏng
tay. Thì nói với trẻ “Không được sờ vào lò sưởi đang bật. Vì sẽ bị bỏng mà” Có
nhiều bà mẹ hay nói với con “ Lò sưởi hư quá. Làm bỏng tay con của mẹ” Hay một ví dụ khác là trẻ bị kẹp ngón tay vào cửa.
Thì các mẹ hay nói “ Cửa hư quá. Để mẹ mắng cửa nhé” Nói như vậy khiến trẻ
không thấy được quan hệ nhân quả đâu cả. Dẫn đến không nhập tâm được cách suy
nghĩ sự việc một cách đúng đắn. Thêm một ví dụ nữa. Đứa trẻ khóc. Vì quả bong
nó đang chơi bị lăn vào gậm giường không lấy ra được. Nhưng bà mẹ đang bận thì
hỏi “Sao lại khóc? Nín đi” và dúi cho con một
cái vào đầu. Đứa trẻ càng khóc to hơn. Rất nhiều trường hợp
tương tự như vậy xảy ra, chính điều đó gây tổn thương cho trẻ, kìm hãm sự phát triển tính cách, tài năng của
trẻ. Trong trường hợp này nên ân cần hỏi con tại sao khóc, nói với con như mình
đang ở tâm trạng của con “quả bong lăn vào gậm giường không lấy ra được chứ gì?
Nên con muốn mẹ lấy ra cho chứ gì?”. Đó mới là điều quan trọng. Như vậy trẻ nhớ
được cách bày tỏ tâm trạng, và học được 1 điều “không khóc mà nói như thế thì mẹ
sẽ làm cho như ý mình” chẳng hạn. Lần sau có như vậy thì trẻ sẽ nói được “ Tại
vì quả bóng lăn vào gầm giường”. Những từ chỉ quan hệ nhân quả như vậy càng phải
dạy cho trẻ 2 tuổi càng nhiều càng tốt.
Nó rất cần thiết cho việc phát triển năng lực tư duy sau này. Như trên
đã nói, 2 tuổi có khả năng nhạy cảm với ngông ngữ nhất. Đọc sách tranh
đã đành, nhưng các bậc cha mẹ nên
biết rằng đọc thơ là phần thưởng quí giá hơn nhiều. Thơ là tài lieu
dạy con người ta về cái hay, cái
quan trọng của ngôn ngữ tốt nhất. Ở độ tuổi này không nhất thiết phải phân tích
tỉ mỉ từng câu từng đoạn thơ, cũng không cần giải thích ý nghĩa của bài thơ, chỉ
cần đọc đi đọc lại nhiều lần để trẻ thuộc và nhớ được là được.
Ví dụ như mẹ chọn một bài trong tập thơ “Kitaharashiroaki-
douyushu” rồi đọc cho con nghe. Không cần hiểu ý nghĩa, chỉ cần nhớ vần điệu của
bài thơ cũng khiến trẻ thích thú. Với trẻ 2 tuổi nên đọc những câu chuyện dân
gian nhiều lần.
Trước khi đi ngủ
không nên quên việc đọc sách cho con nghe.
Giai đoạn này để cho trẻ làm quen với mặt chữ, gọi là thời
kì khơi dậy sự quan tâm đến chữ nghĩa của trẻ. 2 tuổi mà trẻ đọc được chữ là một
điều cực kì tuyệt vời. Trẻ con thì 1 tuổi cũng nhớ được chữ. Trẻ mới lọt lòng
cũng nhớ được chữ. Cũng có nhà nghiên cứu cho rằng trẻ sơ sinh thích thú với việc
nhớ chữ hơn cả việc nhớ cách nói. Mọi người sẽ thắc mắc tại sao trẻ chưa biết
nói lại có thể đọc được chữ cơ chứ, thì xin cứ thử đọc 1 chữ cho trẻ nghe, rồi
bảo con nhặt lấy tấm card có ghi chữ vừa đọc sẽ biết ngay. Trẻ sẽ nhặt tấm các
có ghi chữ mà nó biết một cách chính xác, tức là nó đã biết đọc. Nhớ được chữ,
thì cấu tạo đầu cũng thay thổi, đặc biệt là thay đổi lớn ở đại não, các bậc cha
mẹ phải nên biết trước điều này. Đến cả con trẻ bị bệnh não, giai đoạn này dạy
cách đọc chữ cũng rất hiệu quả, trẻ có thể nhớ được, khi nhớ được thì sắc
mặt trở nên trí thức hơn, mắt sang hơn. Cũng có trường hợp trẻ bị bệnh não mà
cũng đọc được sách trôi chảy, đứng đầu lớp khi vào tiểu học. Điều này không thể
có nếu chỉ dạy trẻ bị bệnh não đọc khi đã qua 6 tuổi. Nếu không tận dụng thời
kì nhạy cảm với ngôn ngữ của trẻ thì sẽ khó làm thay đổi được tố chất của đại
não, kể cả với trẻ thường và trẻ bị bệnh
não. Để trẻ gần gũi với chữ, ghi tên của trẻ vào tờ giấy rồi dán lên tường, đọc
nhiều lần cho trẻ nghe. Hướng trẻ chú ý vào chữ tên sách, tên thương hiệu hang
hoá, đọc và dạy những chữ ấy cho trẻ. Mở rộng phạm vi chữ đã nhìn trong sách ra báo
chí… sẽ làm tăng sự quan tâm của trẻ đến chữ. Đi trên đường, hay đi bộ cũng hướng
cho trẻ nhìn thấy biển hiệu ghi chữ gì, biển số ô tô có chữ hán gì, chữ số gì chẳng hạn. Trong khi chờ ở
phòng khám, cho trẻ mở rộng phạm vi từ chữ “o-shi-ra-se” chẳng hạn. Với cách dạy
cho trẻ những từ ngữ gần gũi nhất, dễ thấy nhất xung quanh như vậy, là bạn đã
thực hiện xuất sắc thuật dạy đọc chữ cho con rồi đấy. Làm thoả mãn ý muốn muốn
làm những việc xung quanh mình một cách thành thạo Xin chuyển sang điểm cơ bản
cuối cùng trong 3 điểm cơ bản phát triển ý muốn của trẻ 2 tuổi. Đó là để trẻ nhớ
được những kĩ năng cơ bản Trẻ 2 tuổi luôn có ý muốn làm giỏi những việc của
mình. Điều này đạt đến đỉnh cao ở giai đoạn 2 tuổi đến 2 tuổi rưỡi, hơn nữa là
khi được 3 tuổi rưỡi. Nắm bắt kịp thời và phát huy được ý muốn này chính là bí
quyết dạy con thành người ưu tú. Rửa tay, buộc dây giầy, cài cúc áo. Những việc này dù có mất thời gian cũng phải để trẻ tự làm lấy.
Cha mẹ giành nhiều thời gian, chịu khó dạy con cách làm thì bây giờ có thể bận bịu nhưng sau này sẽ là những ngày vui. Trẻ con
ham học hỏi, mà làm giỏi thì ý muốn được thoả mãn, sẽ có được long tự tin
vào việc
mình làm. Cứ như vậy trẻ lớn lên từng bước một. Ngược lại lúc nào bố mẹ
cũng ra tay làm hộ, thành thói quen thì
trẻ tiến bộ rất chậm và buồn tẻ. Nếu mẹ cứ rửa tay cho con, trẻ mất đi tính nhẫn
nại. Có lúc sẽ không cho mẹ rửa tay cho mình, có lúc sẽ không chịu đi rửa tay. Trẻ
được 2 tuổi nên để trẻ tham gia giúp việc nhà hết mức có thể. Lau bàn, lấy cái
này, cất cái nọ, lau đĩa… tìm nhiều việc vừa sức để trẻ làm giúp. Trẻ làm xong
phải được khen thật nhiều. Quan trọng hơn là phải củng cố long tự tin cho trẻ.
Cho dù trẻ làm chưa giỏi cũng phải khen. Có vậy trẻ mới có tự tin, để lần sau
làm giỏi hơn. Để trẻ nhớ được kĩ năng cơ bản là vậy. Mẹ làm lại, sửa sai cái
con đã làm trước mặt chúng là kiểu dạy con tồi tệ nhất. Tuyệt đối không được
chê bai trẻ trong bất cứ chuyện gì. Những bà mẹ dốt thường đối xử với con như vậy. Áp đảo sự phản kháng của trẻ. Dập tắt ý muốn tự làm lấy của trẻ bằng những
câu đại loại như “việc đấy ai chẳng làm được” hay “ai them làm cái việc dở hơi ấy”
Dù việc nhỏ nhặt trẻ làm được cũng phải khen nhiều. Phải nên biết rằng việc
chấp nhận ý muốn làm của trẻ là tạo
cho trẻ ý muốn làm, tạo cho trẻ tính tự tin, trẻ phát triển tích cực hơn. Bí
quyết dạy trẻ giỏi là “khen”, ngược lại
dạy tồi sẽ là “chê” Khi trẻ 2 tuổi hãy dạy trẻ biết sắp xếp gọn gang. Kê
giá kệ để đồ vừa tầm tay trẻ.
Đồ chơi để chỗ dễ cất dễ lấy. Qui định chỗ để đồ chơi. Dán băng xanh đỏ
vàng vào chỗ cất. Đồ chơi cũng dán màu
tương ứng để khi cất màu nào vào màu nấy.
Làm vậy thì trẻ 2 tuổi cũng biết xếp đồ
chơi sau khi chơi. Việc dọn đồ chơi xong không phải là việc của mẹ. Chỉ
cho lấy đồ chơi từng ít một ra. Cất 1 cái rồi mới lấy cái khác. Như vậy việc dọn
sau khi chơi là điều thích thú của trẻ. Hãy bắt đầu việc này bằng trò chơi mệnh
lện. “Cất quả bong này vào giá, rồi lấy
búp bê để trên bàn ra đây cho mẹ”
chẳng hạn. Chơi như vậy bé quen với việc dọn dẹp. Ở thời kì ý muốn tự làm lấy
việc của mình này mà không dạy phép tắc dọn dẹp sắp xếp thì sau này không thể làm cho trẻ nhập tâm việc này
được. Thời kì này phải dạy trẻ điều khiển
đôi tay thật giỏi. Ở trẻ dung tay không thạo hay có xu hướng năng lực phát triển
chậm.
Dùng đũa cũng phải dạy
từ khi trẻ 2 tuổi.
Cho trẻ chơi đất nặn. Không phải chỉ đưa hộp đất nặn cho co
n, muốn chơi gì thì chơi là xong. Mà phải đưa hình mẫu táo, dâu, chuối… cho con
xem rồi hướng dẫn con nặn cho giống hình mẫu.. Chỗ lồi, chỗ lõm, chỗ tù, chỗ
nhon… phải làm cho giống, mới là quan trọng.
Như vậy tạo cho trẻ tính quan sát tỉ mì
và điều khiển đôi tay một cách khéo léo.
Với trẻ 2 tuổi, chơi trò xếp hình gỗ tsumiki rất bổ ích.
Hãy để trẻ xếp chồng lên cao, xếp
chuỗi dài, bắt chước hình mẹ đã xếp, tự
xếp theo trí tưởng tượng của trẻ… Thi xem 2 mẹ con ai xếp được cao hơn chẳng hạn.
Đồ chơi tốt là đồ chơi phát triển kĩ năng của trẻ. Có thể thấy
các loại đồ chơi phù hợp mục đích đó là: nhà xếp, xe tải ghép, pazuru…
Các loại đồ chơi máy móc chạy pin không chỉ chỉ có tác dụng
thoả mãn ý thích nhất thời của trẻ, mà cũng không có tác dụng phát triển kĩ
năng và tư duy của trẻ. Thay vì bỏ món tiền lớn để mua đồ chơi loại ấy ra, hãy
trộn lẫn 4 loại đỗ đen, đỗ trắng, đỗ đỏ, đỗ xanh mỗi loại 10 viên với nhau, rồi
bảo con nhặt riêng tưng loại vào 4 cái cốc riêng biệt còn hơn.
Như đã nói ở phần trước, là trong các loại động vật chỉ có
con người là có khả năng cầm nắm vật bằng 2 ngón tay cái và ngón trỏ. Hãy rèn
luyện cho trẻ 2 tuổi- thời kì mẫn cảm
này- khả năng đó. Hãy cho trẻ dung 2 ngón tay (cái- trỏ) nhón
những vật nhỏ xíu như hạt đậu, cái
ghim cài tài liệu… có màu
sắc, kích cỡ khác nhau chia theo màu sắc, kích cỡ vào những cái cốc khác
nhau.
Thời kì phản kháng đầu
tiên khi trẻ 2 tuổi- làm sao vượt qua?
Người ta có câu “trẻ 2 tuổi đáng sợ”. Thấy hiện tượng này ở
trẻ vừa đầy 2 tuổi, kéo dài trong khoảng thời gian từ 4 đến 6 tháng. Thời kì
này gọi là thời kì phản kháng đầu tiên của trẻ.Được 2 tuổi, bước vào thời kì tự
lập, trẻ muốn tách khỏi bố mẹ, tự làm việc này việc nọ. Việc
gì cũng muốn tự làm lấy.
Vì vậy khị bị người lớn nói “không được” là trẻ phản kháng
liền. Rồi khi trẻ định tự mình làm
gì đấy mà không làm được cũng
phát cáu lên. Cũng có trẻ giậm chân, giãy nảy, lăn đùng ra đất ăn vạ. Đó là biểu
hiện bất mãn khi trẻ định làm gì mà không làm được.
Để vượt qua tình cảnh này, hãy cho trẻ xem đọc sách dạy cách
làm 1 cách dễ hiểu, từng chút tạo cho trẻ tính tự tin rằng mình cũng có thể làm
được. Và một điều nữa là dạy ngôn ngữ cho trẻ.
Trẻ được rèn luyện kĩ năng nói tốt, biết dùng từ phong phú thường không
có kiểu nói ích kỉ, cũng như
không nghịch ngợm làm phiền bố mẹ.
Vì trẻ tự làm được những việc của mình, biết dùng đồ vật, biết
truyền đạt ý muốn của mình thì không có cảm giác bất mãn như trên.
Khi trẻ khoc, hãy đặt mình vào địa vị của trẻ, dạy cho trẻ
cách nói diễn tả tâm trạng khó chịu lúc
đó. Nếu chỉ có quát mắng “sao lại
khóc” thôi thì không dễ dàng gì vượt qua thời kì 2 tuổi đáng sợ này. Nếu con muốn gì, cảm thấy gì mà diễn đạt được hết bằng lời thì cuộc sống hang ngày thật suôn sẻ. Với trẻ
chậm nói, thì không thể có những tháng ngày vui vẻ như vậy được.
Nói là thong cảm với tâm trạng của trẻ, nhưng cũng như tay
gãi đúng chỗ ngứa vậy, gãi quá sẽ bị xước, thành ra nói hết phần của trẻ. Trẻ
không nói được điều mình muốn nói, vốn từ
ít, sẽ sinh ra bất mãn. Việc quan trọng là nghe thấu tâm trạng
trẻ, chứ không phải nói hộ hết tâm trang của trẻ.
Nếu trẻ hiểu lời nói thì sẽ hiểu những gì mẹ nói, mẹ có thể
dạy lễ nghĩa, phép tắc một
cách dễ dạng hơn.
Không cần ra tay can thiệp làm hộ con, mà chỉ cần trông con
thôi, để con dần lớn lên với tính tự
tin.
Thời kì này trẻ có khả năng ngôn ngữ cao, kĩ năng sử dụng
hay làm việc gì đó thành thạo sẽ không có biểu hiện bất mãn, phản kháng như đã
nêu ở trên.
Bí quyết nuôi dưỡng ý chí của trẻ là không bao giờ nói từ
“không được” với trẻ. Luôn dõi theo hành
động của trẻ, củng cố long tự tin, động viên khích lệ kịp thời, khơi gợi ý muốn
của trẻ mới là cách nuôi dạy con hay.
Trẻ 2 tuổi là người
có trí nhớ thiên tài
2 tuổi là thời kì thiên tài của trẻ nhỏ. Cũng có nhiều bậc
phụ huynh ngạc nhiên khi xem chương
trình “Những em bé thiên tài nhất Nhật bản” (Chibikkotensai nipponichi),
chứ thực ra hầu hết trẻ em đều có khả
năng biểu lộ trí nhớ tuyệt vời như những trường hợp được nêu trong chương trình
đó. Nếu không biết điều đó, sẽ vô tình làm mất đi khả năng tuyệt vời của trẻ.
Chính vì vậy chúng ta cần phải cực
kì chú ý đến trẻ. Trẻ phát triển rất nhanh trong độ tuổi từ 2 đến 3 tuổi. Và những
gì trẻ học được trong thời gian này sẽ
phản ánh thái độ học tập của chúng sau này, thái độ đó không thể nào sửa đổi được
nữa. Tôi muốn các bậc cha mẹ phải coi độ tuổi này là giai đoạn thiết lập năng lực
cơ sở cho trẻ. Giai đoạn này, nếu dạy trẻ những điều cơ bản suôn sẻ thì trẻ sẽ
thành những con người rất sáng dạ. Còn không dạy dỗ gì, cứ để trẻ tự nhiên chơi
không thôi sẽ để khả năng ưu việt vốn có
của mọi em bé biến mất lúc nào không
hay. Xin nhắc lại một lần nữa, đó là trẻ 2 tuổi có trí nhớ thiên tài. Khi trẻ 2
tuổi mà được rèn luyện trí nhớ thì sẽ có trí nhớ tốt duy trì lien tục và dễ
dàng. Với trẻ không được rèn luyện trí
nhớ lúc này thì đến năm lớp 6 thôi đã không thể nhớ nổi những công thức tính
toán phân số, số thập phân…
Vì vậy, khi được 2 tuổi cần phải cho trẻ được rèn luyện trí
nhớ càng nhiều càng tốt.
Nhớ quốc kì của các nước. Nhớ chủng loại xe ô tô. Nhớ tên
các ga tàu điện theo đúng thứ tự.
Những việc mà ta thấy đó hoàn toàn có ích, không hề quá sức
đối với trẻ.
Có bà mẹ đã dạy con 2 tuổi nhớ hết tên 100 thi sĩ nổi tiếng.
Đứa trẻ ấy đã trở thành nười cực kì xuất sắc. Cũng có bà mẹ dạy con 2 tuổi cả
kinh thư Trung quốc.
Đây không phải là việc nhồi nhét kiến thức.
Tôi muốn các bậc cha mẹ hiểu rằng vào thời kì năng lực trí
nhớ lên đến đỉnh cao như lúc này, mà làm
những việc như vậy thì một mặt khả năng ghi nhớ cao được gắn liền với trẻ, mặt khác
những kiến thức thu nạp được này
sẽ còn đọng lại trong kho ý thức tiềm tài của cả cuộc đời, sau này làm nền tảng để có được năng lực xuất
sắc, và khả năng tư duy cao.
Đặt trước mặt trẻ 2 tuổi 10 cái hộp. Trong 3 hộp có để đồ gì
đó. Hãy cho trẻ đoán xem hộp nào có đồ. Không có trẻ 2 tuổi nào ngay từ đầu đã
đoán đúng cả 3 cái hộp có đồ. Hãy làm thử từ 1 hộp trước.
Đặt lên bàn 10 món đồ, cho trẻ nhìn kĩ trong khoảng 1 phút,
rồi giấu đi 1 món, đố trẻ biết
đó là món đồ gì.
Hãy thử làm bài rèn luyện trí nhớ này cho trẻ.
Cũng liên quan đến trí nhớ, ta phải dạy trẻ khả năng quan
sát. “ Cửa hang vừa xem có bày bán cái gì”, chẳng hạn thế, để rèn cho trẻ khả
năng nhớ được nhiều món đồ bày trong cửa hang.
Mẹ với con thi với nhau xem ai nhớ
được nhiều hơn.
Điều quan trọng là với trẻ 2 tuổi càng cho trẻ quan sát được
càng nhiều càng tốt. Dẫn trẻ đến công viên, cho xem kiến, cho xem lá. Dẫn trẻ đến
cửa hang bán chim, thú cảnh, cho trẻ
quan sát. Và bảo trẻ
nói về cái vừa xem, vừa nhìn thấy đó.
Cho trẻ đi vườn bách thú, vườn thú biển, khu vui chơi, nông
trường, sở phòng cháy chữa cháy… càng nhiều càng tốt, và rèn cho trẻ kể lại những
nơi vừa đi.
Cũng có thể cho trẻ đi bus, tàu điện đến bờ biển, vườn táo…để
được nhiều dịp quan sát thế giới xung quanh hơn.
Tư tưởng “Mới có 2 tuổi có nhớ được gì mấy đâu, thôi thì chờ
đến khoảng 6 tuổi, lúc ấy biết nhớ rồi cho đi đây đó cũng được” là tư tưởng sai
lầm, khiến năng lực vốn có của trẻ bị thui chột.
Mọi thể nghiệm khi trẻ đã hơn 6 tuổi- lúc này năng lực đã
phát triển ở mức ổn định rồi- không tạo
nên khả năng cơ bản quan trọng nào nữa. Các bậc
cha mẹ nên biết rằng những thể
nghiệm được thực
hiện trong thời kì khả năng nhận thức đạt đỉnh cao nhất (2 tuổi) sẽ
là những khả năng to lớn của trẻ sau này.
Cũng với ý nghĩa đó, trẻ 2 tuổi rất thích hợp để học ngoại
ngữ. Bởi vì kí ức về âm thanh của trẻ lúc này cực kì phong phú.
Người lớn nghe tiếng nước ngoài không thể nghe toàn bộ âm tiếng
nhỏ của từ đó. Hơn nữa cũng không thể thành thạo một ngoại ngữ nào. Vì người lớn
có một rào chắn lớn về âm thanh, mà có những âm không tài nào nghe thấy, hay có
bắt chước cũng không nhập tâm được.
Nhưng trẻ 2 tuổi lại là thiên tài ngôn ngữ. Vì trẻ dưới 3 tuổi
có khả năng phân biệt được sự khác nhau
rất nhỏ giữa các âm tiết, và hiểu được sự liên quan giữa các từ ngữ phức tạp. Với
năng lực tiềm tài phong phú, trẻ thể nhớ ngoại ngữ một cách tự nhiên như một bản
năng sinh lí vậy.
Vì vậy, khoảng 2,3 tuổi việc cho trẻ nghe nhiều bài hát của
trẻ em các nước, để trẻ được tiếp xúc, nhận biết được sự khác nhau về âm thanh
giữa tiếng các nước đó điều quan trọng.
Những âm thanh trẻ không nghe vào giai đoạn này khi lớn lên
sẽ không còn nhập tâm chính xác được nữa.
Khi trẻ đang chơi, thử để máy quay đĩa chạy bản nhạc vui
tươi tự nhiên nào đó. Ví dụ như “những bài hát ru con trên thế giới” chẳng hạn.
Điều quan trọng nhất là việc dạy trẻ, rèn luyện cho trẻ phải
được thực hiện thường xuyên, hàng ngày, dù mỗi ngày chỉ một chút thời
gian.
Tôi muốn các bậc cha mẹ hiểu rõ một điều là việc dạy con hay
rèn luyện cho con càng được lặp đi lặp lại
càng tạo cho trẻ khả năng thiên tài.
Tuy nhiên cũng phải vừa xem tình hình, sự phản ứng của trẻ để
dạy cho phù hợp. Nếu trẻ có vẻ không thích kiểu rèn luyện này thì phải chuyển
sang kiểu thích hợp hơn, để trẻ vui vẻ thực hành hơn.
Bí quyết để thành công là rèn luyện cho con hay dạy con dưới
hình thức chơi với con một cách vui
vẻ.
Không có nhận xét nào: